عفونت‌های واژن یکی از شایع‌ترین دلایلی است که خانم ها به پزشک متخصص زنان مراجعه می‌کنند زیرا یکی از رایج ترین بیماری های زنان محسوب می شوند. عفونت واژن توسط ارگانیسم های عفونی (مانند باکتری یا قارچ و…) ایجاد می شود و معمولاً باعث ترشحات واژن همراه با خارش، قرمزی و گاهی سوزش و درد واژن و فرج (لابیا) می شوند. درمان بستگی به نوع عفونت دارد. امروز در این مطلب می خواهیم به رایج ترین عفونت های واژن و علائم آن بپردازیم.
عفونت های واژن چیست؟
عفونت های واژن در واقع نسبتاً شایع هستند و بیشتر زنان حداقل یک بار در طول زندگی خود آن را تجربه می کنند. در حالی که درست است که برخی از انواع عفونت های واژن نتیجه بیماری های مقاربتی (STDs) هستند، برخی از زنان بیشتر مستعد ابتلا به عفونت‌های زنان هستند، اما دلیل مشخصی وجود ندارد. در بسیاری از موارد علت ایجاد این عفونت ها بهم خوردن محیط واژن است.
اگر فکر می‌کنید که علائم عفونت واژن مانند ترشحات غیرمعمول واژن، بوی تند، و احساس خارش و سوزش را تجربه می‌کنید، حتما به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.
عوامل خطر ابتلا به عفونت های واژن چیست؟
یک واژن سالم هنوز تعداد معینی باکتری و مخمر دارد. واژن عفونی اغلب به دلیل رشد بیش از حد باکتری ها و مخمرها ایجاد می شود. چندین چیز مختلف می تواند بر محیط معمولی واژن تأثیر بگذارد و یک عدم تعادل به دنبال علائم عفونت معمولی واژن ایجاد کند. این شامل:
- نوسان سطوح هورمونی
- درگیر شدن در رابطه جنسی
- مصرف آنتی بیوتیک
- بارداری و شیردهی
- سیستم ایمنی ضعیف
رایج ترین انواع عفونت های واژن
در حالی که چندین بیماری مختلف می تواند منجر به واژن عفونی شود، سه نوع عفونت واژن وجود دارد که شایع ترین آن ها هستند، یعنی عفونت قارچی، واژینوز باکتریایی و یک بیماری مقاربتی به نام تریکومونیاز.
عفونت قارچی واژن
عفونت قارچی ناشی از رشد بیش از حد قارچی به نام کاندیدا است. به طور معمول در داخل بدن (در مکان هایی مانند دهان، گلو، روده و واژن) و روی پوست به مقدار کم بدون ایجاد مشکل زندگی می کند.
با این حال، برخی از عوامل مانند: آنتی بیوتیک ها، بارداری، دیابت کنترل نشده، یا سیستم ایمنی ضعیف (حتی اگر فقط به دلیل استرس باشد) می توانند تعادل باکتری ها را در واژن بر هم بزنند و باعث تکثیر مخمرها شوند.
عفونت قارچی واژن چقدر شایع است؟
از هر چهار نفری خانم، سه نفر در طول زندگی خود حداقل یک عفونت قارچی واژن را تجربه خواهند کرد. حدود 8 درصد خانم ها عفونت‌های مکرر، سه بار یا بیشتر در سال را تجربه می‌کنند. این عفونت‌ها تقریباً همیشه در طول سال‌های باروری، پس از شروع بلوغ و قبل از یائسگی رخ می‌دهند، احتمالاً به دلیل تغییر چشمگیر هورمون‌ها در این زمان‌ها می باشد.
علائم عفونت قارچی واژن
شایع ترین علامت عفونت قارچی خارش شدید در داخل و اطراف واژن است. علائم و نشانه های دیگری که ممکن است تجربه کنید عبارتند از:
- سوزش، قرمزی و تورم واژن و فرج (ناحیه اطراف واژن)
- درد یا ناراحتی هنگام ادرار کردن
- درد هنگام مقاربت جنسی
- درد فرج
- ترشحات غلیظ و سفید رنگ واژن که شبیه دلمه پنیر است و بوی بدی ندارد.
برخی از افراد عفونت های قارچی مکرر را تجربه می کنند، بنابراین با علائم و دوره درمان آشنا هستند. بسته به انتخابی که انتخاب می‌کنید، می‌توانید یک کرم، شیاف یا قرص ضد قارچ را بخرید که از یک تا هفت روز در واژن خود قرار دهید.
درمان عفونت مخمری عفونت مقاربتی (STI) یا واژینوز باکتریایی را که ممکن است به هر یک از آنها مبتلا شده باشید، درمان نمی کند و شما را در معرض خطر عوارض ناشی از آن شرایط قرار می دهد. بنابراین بهتر است به محض دیدن علائم غیر طبیعی به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.
علاوه بر این، اگر در صورت عدم ابتلا به عفونت قارچی از آن استفاده کنید، ممکن است بدن شما نسبت به داروهای ضد قارچ مقاوم‌تر شود، که می‌تواند منجر به مشکل در درمان عفونت قارچی در آینده شود.
عفونت تریکومونیازیس واژن
تریکومونیازیس توسط یک انگل ایجاد می شود و از طریق رابطه جنسی محافظت نشده منتقل می شود. این شایع ترین بیماری مقاربتی قابل درمان است و حتی زمانی که علائم تریکومونیازیس را نداشته باشید نیز می تواند سرایت کند. افراد هر دو جنس ممکن است به این عفونت مبتلا شوند، اگرچه این عفونت در خانم ها شایع تر است.
علائم عفونت تریکومونیازیس واژن
فاصله زمانی بین قرار گرفتن در معرض تریکومونیازیس و شروع علائم می تواند بین 5 تا 28 روز باشد. ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:
- خارش، سوزش، قرمزی و درد اندام تناسلی
- ترشحات رقیق یا کف آلود با بوی غیر معمول ماهی که می تواند شفاف، سفید، زرد یا سبز باشد.
- ناراحتی در هنگام مقاربت جنسی
- درد یا ناراحتی در هنگام ادرار کردن
- درد لگن، اگرچه این درد نادر است.
درمان تریکومونیازیس شامل یکی از دو آنتی بیوتیک است مترونیدازول یا تینیدازول. اگر تریکومونیازیس درمان نشود، می تواند خطرناک باشد.
آیا شریک زندگی شما به درمان نیاز دارد؟
اگر به تریکومونیازیس مشکوک هستید، باید از رابطه جنسی خودداری کنید و فوراً به پزشک متخصص زنان خود مراجعه کنید. اگر پزشک شما تریکومونیازیس را تشخیص دهد، شریک جنسی شما نیز باید به پزشک مراجعه کند و در صورت لزوم درمان شود. تا زمانی که هم شما و هم شریک زندگیتان درمان نشدید و بهبودی کامل را پیدا نکردید، نباید رابطه جنسی را از سر بگیرید.
بیشتر بدانید: فیبروم رحم
عفونت باکتریایی واژن
واژینوز باکتریایی (BV) شایع ترین علت ترشحات واژن در طول سال های باروری است. این عفونت معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که که تعادل طبیعی باکتری‌های لاکتوباسیلوس که در واژن مستعمره می‌شوند، توسط رشد بیش از حد باکتری‌های دیگر از بین برود.
در حالی که پاسخ قطعی در مورد عوامل ایجاد کننده عفونت باکتریایی وجود ندارد، چند عامل برای افزایش خطر ابتلا به آن شناخته شده است، از جمله:
- داشتن شرکای جنسی جدید یا چندگانه
- باردار بودن
- استفاده از دوش واژینال
- داشتن دستگاه داخل رحمی (IUD)
- عدم استفاده از کاندوم در هر رابطه جنسی
علائم عفونت باکتریایی واژن
اگرچه بسیاری از افراد علائم واژینوز باکتریال قابل توجهی ندارند، اما کسانی که این علائم را دارند ممکن است متوجه موارد زیر شوند:
- بوی ترشحات واژن شبیه به بوی ماهی گندیده
- ترشح غیرطبیعی واژن که سفید یا خاکستری است و می تواند آبکی یا کف آلود باشد.
- خارش و یا تحریک واژن
- احساس سوزش هنگام ادرار کردن
BV با آنتی بیوتیک ها درمان می شود و به داروهای ضد قارچی برای عفونت های قارچی پاسخ نمی دهد، اگرچه علائم مشابه هستند. تا زمان کامل شدن درمان باید از رابطه جنسی خودداری کنید.
اگر این عفونت درمان نشود، می تواند خطر ابتلا به عفونت های مقاربتی و HIV را افزایش دهد و همچنین منجر به تولد زودرس یا تولد نوزاد با وزن کم در صورت بارداری شود.
عوارض عفونت واژن
عوارض عفونت‌های واژنی می‌توانند برای زنان بسیار ناخوشایند باشند. برخی از این عوارض عبارتند از:
- آزار و احساس ناراحتی: عفونت‌های واژنی می‌توانند باعث ایجاد خارش، سوزش، و التهاب در ناحیه واژن شوند که می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد و احساس ناراحتی برای زنان به وجود آورد.
- تغییر در ترشحات واژن: عفونت‌های واژنی می‌توانند باعث تغییر در رنگ، بو، و قوام ترشحات واژن شوند که این موارد می‌توانند نشانه‌هایی از عفونت باشند و برای زنان ناخوشایند باشند.
- تحریک و التهاب: عفونت‌های واژنی می‌توانند منجر به تحریک و التهاب در ناحیه واژن و مهبل شوند که باعث قرمزی، تورم، و درد در این ناحیه می‌شوند.
- اختلال در روابط جنسی: عفونت‌های واژنی می‌توانند باعث درد و ناراحتی هنگام رابطه جنسی شوند که این موضوع می‌تواند تأثیر بسیار منفی بر روابط زناشویی داشته باشد.
- افزایش خطر عفونت‌های دیگر: عفونت‌های واژنی می‌توانند باعث افزایش خطر ابتلا به عفونت‌های مهبلی دیگر مانند عفونت‌های ادراری و التهابات مهبلی شوند.
- تأثیر بر روحیه و روابط: مشکلات ناشی از عفونت‌های واژنی می‌تواند به روحیه زنان آسیب برساند و باعث ایجاد مشکلات در روابط خانوادگی و اجتماعی شود.
- مشکلات در بارداری: برخی از عفونت‌های واژنی می‌توانند بر روی سلامت بارداری تأثیر بگذارند و منجر به مشکلاتی مانند کمبود ترشحات مهبلی مفید برای محافظت از جنین شوند.
- تأثیر بر کیفیت زندگی: عفونت‌های واژنی ممکن است باعث کاهش کیفیت زندگی زنان شود و باعث محدودیت‌هایی در فعالیت‌های روزمره و روابط اجتماعی شود.
با توجه به این عوارض، مهم است که عفونت‌های واژنی به موقع تشخیص داده شوند و با استفاده از درمان‌های مناسب مدیریت شوند تا مشکلات و عوارض بیشتری ایجاد نشود.
بیشتر بدانید: مراقبت های دوران بارداری
چطور از عفونت های واژن جلوگیری کنیم؟
به طور معمول، واژن شما تعادل سالمی از قارچ و باکتری دارد، اما عوامل خاصی می توانند این تعادل را از بین ببرند. اگر مستعد عفونت واژن هستید، نکات زیر را برای کمک به حفظ تعادل محیط در واژن در نظر بگیرید:
- لباس زیر نخی بپوشید.
- از جوراب شلواری تنگ، ساق یا شلوار جین خودداری کنید.
- از دوش واژینال دوری کنید.
- از محصولات معطر زنانه یا دستمال توالت معطر استفاده نکنید.
- مطمئن شوید که تامپون ها، آسترها و پدها را مرتباً عوض می کنید.
- هر چه زودتر لباس های زیر خیس را عوض کنید.
- همیشه ناحیه تناسلی خود را از جلو به عقب بشویید.
- سیستم ایمنی بدن خود را تقویت کنید.
چه زمانی برای واژینیت به دکتر مراجعه کنیم؟
به دنبال این علائم، بهتر است به دکتر مراجعه کنید:
- اگر علائم شما شدیدتر شده‌اند یا بهبود نیافته‌اند.
- اگر شما نوعی از درمان را تجربه کرده‌اید اما بهبود نیافته‌اید.
- اگر هر گونه خونریزی یا ورم شدید در ناحیه واژن دارید.
- اگر تب دارید یا احساس سرفه، درد یا سایر علائم عمومی دارید.
- اگر باردار هستید یا سیستم ایمنی ضعیفی دارید.
- اگر شما در گروه خطر ابتلا به عفونت‌های واژنی هستید، از جمله افرادی که داروهای ضدباکتریایی یا استروئیدها مصرف می‌کنند، دیابتی هستند یا از داروهای ضدتنش استفاده می‌کنند.
- اگر در باردار شدن دچار مشکل شده اید.
کلام آخر
عفونت های قارچی، تریکومونیازیس و واژینوز باکتریایی شایع ترین عفونت های واژن هستند. همه ی آن ها قابل درمان هستند، اما نیاز به تشخیص دقیق دارند زیرا به روش های مختلف مدیریت می شوند. آنتی بیوتیک ها به هیچ وجه به عفونت قارچی کمک نمی کنند (داروهای ضد قارچی مورد نیاز است) و حتی گاهی ممکن است منجر به عفونت شوند. بنابراین حتماً در مورد صورت مشاهده علائم به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید تا از تشخیص دقیق اطمینان حاصل کنید.
