غربالگری پیش از بارداری به همه زنانی که قصد بارداری دارند توصیه می شود. برای بررسی سلامت به پزشک متخصص زنان خود مراجعه کنند تا اطمینان حاصل شود که هر گونه شرایط یا مشکلات پزشکی از قبل موجود به طور موثر مدیریت می‌شوند. سلامتی زن در دوران بارداری برای نتیجه بارداری و سلامت کودک در طول زندگی بسیار مهم است. در این مطلب می خواهیم به آزمایشات و بررسی های لازم قبل از بارداری بپردازیم.
غربالگری پیش از بارداری چیست؟
به سری آزمایشات و عکسبرداری های لازم که برای بررسی سلامت فرد قبل از بارداری انجام می شود گفته می شود که بسیار حائز اهمیت است.
معاینه عمومی قبل از بارداری
باید قبل از بارداری به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید و سوالات خود را بپرسید. پزشک شما در مورد وزن، تغذیه، ورزش، داروهایی که مصرف می کنید، سابقه پزشکی، دوره های قاعدگی، کنترل بارداری که استفاده می کنید، بارداری های قبلی و عادات سبک زندگی با شما صحبت خواهد کرد. او همچنین یک دید کلی از سلامت شما خواهد داشت، که ممکن است به معنای آزمایش فشار خون، آزمایش خون، معاینه لگن، تست پاپ و سایر غربالگری ها باشد. پزشک شما همچنین به مشکلات مزمن سلامتی مانند دیابت، فشار خون بالا، اختلال تیروئید، آسم و اختلالات خودایمنی رسیدگی می‌کند تا مطمئن شود که قبل از باردار شدن تحت کنترل هستند.
هماتولوژی
آزمایش خون می تواند سلامت عمومی از جمله سطح هموگلوبین و پلاکت شما را نشان دهد. داشتن هموگلوبین لازم و کافی در دوران بارداری بسیار اهمیت دارد زیرا هموگلوبین اکسیژن را برای جنین فراهم می کند.
همچنین بررسی سطح آهن بیمار قبل از بارداری اهمیت دارد، زیرا کم خونی یک مشکل رایج در زنان باردار است و در صورت عدم درمان می تواند منجر به خستگی و سایر عوارض دوران بارداری شود.
آزمایش هایی دیگر خون برای شرایطی از جمله تالاسمی یا کم خونی سلول داسی شکل نیز انجام می شود.
آزمایشات بیوشیمی
آزمایشات برای بررسی اسید فولیک برای بررسی اینکه سطح فولات کافی است. زیرا اسید فولیک برای رشد سالم لوله عصبی نوزاد بسیارضروری است. سطوح ناکافی می تواند منجر به نقص لوله عصبی، در جنین شود. مصرف اسید فولیک باید حداقل از یک ماه قبل از بارداری و در طول 3 ماه اول بارداری شروع گردد.
ویتامین D: این ویتامین بسیار اهمیت دارد چون سطح ایمنی مادر را در زمان بارداری حفظ می کند و اگر یک بیمار کمبود ویتامین D داشته باشد، ممکن است بدن او کلسیم را به درستی جذب نکرده و بر سلامت استخوان‌های او و همچنین استخوان‌های در حال رشد جنین تأثیر بگذارد.
LFT (تست عملکرد کبد) و U&E (تست عملکرد کلیه): برای نظارت بیشتر این آزمایشات انجام می شود چون عملکرد کبد در دوران بارداری بسیار اهمیت دارد. نتایج غیر طبیعی در دوران بارداری می تواند نتیجه اختلالات خاص بارداری مانند پره اکلامپسی یا مسمومیت بارداری باشد.
سایر آزمایشات خون مانند آزمایش قند خون اهمیت زیادی دارد چون بیماری قند خون می تواند عوارض زیادی برای مادر و جنین در دوران بارداری ایجاد کند و اگر قند خون دارید باید تحت کنترل پزشک باشید.
هورمون ها
- TSH (هورمون محرک تیروئید): عدم تعادل هورمون تیروئید می تواند بر تخمک گذاری زن و در نتیجه باروری زن نیز تأثیر بگذارد. عملکرد خوب تیروئید مادر برای رشد مغز کودک بسیار مهم است، به خصوص در سه ماهه اول که کودک به هورمون تیروئید مادر وابسته است.
- FSH (هورمون محرک فولیکول) و LH (هورمون لوتئینه کننده): این هورمون های تولید مثلی به حفظ چرخه قاعدگی و تخمک گذاری سالم کمک می کنند.
- AMH (هورمون ضد مولر) : برای بررسی ذخایر تخمدانی بیمار انجام می گردد.
میکروبیولوژی
کلامیدیا و سوزاک: این بیماری های مقاربتی هر دو باکتریایی و اغلب بدون علامت، در صورت عدم درمان می توانند منجر به عوارض عمده ای از جمله ناباروری شوند. کلامیدیا و سوزاک نیز می توانند باعث بیماری التهابی لگن (PID) شوند که یکی از دلایل اصلی بارداری خارج رحمی است.
تست غربالگری دهانه رحم: توصیه می شود در صورت لزوم، آزمایش غربالگری دهانه رحم را در بررسی سلامت قبل از بارداری انجام دهید. این آزمایش همچنین برای تشخیص ویروس زگیل تناسلی که یک بیماری شایع مقاربتی است که می تواند سلول های دهانه رحم را تغییر داده و در موارد به سرطان دهانه رحم تبدیل شود، انجام می گردد.
سرولوژی
سرخک، اوریون، سرخجه و واریسلا زوستر، هپاتیت B، دیفتری، کزاز و سیاه سرفه: ایمنی باید برای این بیماری ها بررسی شود. هپاتیت B یک بیماری است، که به راحتی در زمان زایمان به نوزاد منتقل می گردد. سرخجه می توانند باعث ناتوانی های مادام العمر در نوزادان شوند.
اچ‌آی‌وی: نوزادی که از مادری HIV مثبت به دنیا می‌آید، تقریباً 1 در 4 احتمال دارد که بدون درمان به HIV مبتلا شود. با این حال، احتمال انتقال را می توان با مداخلات مناسب تقریباً به صفر رساند.
سیفلیس: شناسایی و درمان سیفلیس قبل از بارداری اهمیت زیادی دارد، زیرا این بیماری در دوران بارداری سبب سقط جنین و یا مشکلات زیاد در آینده برای نوزاد می شود.
آزمایشات عکسبرداری
پزشک متخصص زنان ممکن است برای شما آزمایشات عکسبرداری مانند سونوگرافی و سونوگرافی واژینال و …. توصیه کند. این عکسبرداری ها برای اطمینان از اینکه شما بیماری های رحم و تخمدان مانند فیبروم رحم، اندومتریوزو …. و همچنین ناهنجاری رحمی مانند رحم دو شاخ ندارید. زیرا بعضی از این بیماری های زنان سبب ناباروری یا عوارض برای مادر و جنین در زمان بارداری می شود.
غربالگری ژنتیکی
انجام آزمایش های ژنتیکی برای افراد یا زوج‌هایی که در حال برنامه‌ریزی بارداری هستند یا در مراحل اول بارداری هستند، با یا بدون سابقه خانوادگی، تجویز می گردد.
در صورت وجود خطر بالای اختلالات کروموزومی یا ژنتیکی بر اساس سابقه خانوادگی یا پیشینه قومی، پزشک آزمایش ژنتیک قبل از بارداری را برای زوجین توصیه می کند.
بررسی سلامت روان
هنگام برنامه ریزی برای باردار شدن، سلامت روان به اندازه سلامت جسمانی مهم است. تحقیقات نشان می دهد، از هر 9 زن، 1 نفر قبل، در حین یا بعد از بارداری افسردگی را تجربه می کند. بنابراین بسیار مهم است که قبل از بارداری از سلامت روان خود و همسرتان مطمئن شوید. اگر یکی از شما در گذشته مشکلات سلامت روان داشته اید، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید زیرا بارداری می تواند باعث بازگشت بیماری یا علائم موجود را بدتر کند.
